مقدمه

تنها صدا است كه مي ماند

صداي موزون و مناسب از بارزترين و مهمترين خصايص انسانهاست كه در خلال زندگي روزمره، موجبات ارتباط مستمر و مطلوب آنها را فراهم مي آورد. منظور از صداي مناسب، صدايي است كه در مرحله اول، خود شخص و در مرحله بعدي اطرافيان وي به آن عادت كرده، و داراي مشخصات ثابتي از جمله شدت و طنين خاص خود است. ثبات منحصر به فرد خصوصيات صدا در هر شخص به حدي است كه مي توان از آنها جهت شناسايي و تشخيص هويت افراد كمك گرفت. لذا صداي طبيعي هر شخص را به عنوان جنبه اي از شخصت وي در نظر گرفته و اهميت بهداشت صدا و منبع اصلي توليد آن يعني حنجره را مي دريابيم. اين مهم بويژه در افرادي كه بنا به اقتضاي اجتماعي و شغلي، بهره برداري حرفه اي از صداي خود دارند، بارزتر است. از اين گروه مي توان به خوانندگان، گويندگان رسانه ها، خبرنگاران، سياستمداران، روحانيون، اساتيد دانشگاه، پزشكان، وكلا و معلمان اشاره كرد.

با توجه به اهميت موضوع، در اين مبحث سعي مي شود با نگاهي به مكانيزم و فيزيولوژي توليد صداي انسان، نگهداري و مراقبت از صدا و حنجره و پيشگيري از بروز ناراحتي ها و اختلالات صدا، و در نهايت شناخت متداول ترين مشكلات و اختلالات صداي انسان و راه هاي درمان و مقابله با آنان، شناختي هرچند مختصر ولي نسبتاً جامع را از بهداشت صدا به دست آوريم.

مكانيزم و فيزيولوژي توليد صدا

صدا چيست؟

صوت اعجاب انگيزي كه ما صدا مي ناميم، حاصل فعل و انفعال بين قسمتهاي متعدد بدن است. حنجره (جعبهء صدا) براي توليد صداي طبيعي ضروري است، ولي توليد صدا تنها به حنجره محدود نمي شود. كل ساز و كار صدا شامل ساختمان عضلاني شكم، پشت، قفسهء سينه، ريه و ناي، حفرهء دهاني و بيني است. هر بخش وظيفه اي مهم را در توليد صدا ايفا مي كند. البته توليد صدا بدون حنجره هم ممكن است، براي مثال در بيماراني كه به دليل سرطان، تحت جراحي براشت حنجره قرار گرفته اند. بعلاوه، تقريباً تمام اعضاي بدن در توليد صدا نقش دارند و ممكن است در مقابل اختلالات صدا مسئول باشند.

همانطور كه پيشتر نيز ذكر شد، حنجره مولد اصلي صدا است. بدين صورت كه هواي استنشاقي توسط ريه ها در طي عمل دم، به هنگام خروج از آنها در خلال بازدم، از حنجره عبور مي نمايد. در طي اين عبور، عملكرد تارهاي صوتي حنجره (كه تارهايي به طول 5/2 سانتيمتر هستند) به صورت برخورد آنها به يكديگر، باعث ايجاد صوت مي شود. اين صوت در هنگام عبور از مناطق بعدي نيز متاثر مي شود، يعني دهان، لبها، دندان ها، زبان، حلق و بيني هم باعث تغيير صدا و ايجاد طنين در آن مي گردند. اختلال درهر قسمت از اين معبر، موجب تغيير صداي شخص مي شود.

نگهداري و مراقبت از صدا

پيشگيري هميشه بهترين نوع درمان است. هر چه مردم بيشتر در مورد صدايشان بدانند، بيشتر قدر اهميت و ظرافت آنرا مي دانند. آموزش به ما كمك خواهد كرد تا بياموزيم چگونه از صداي خود مراقبت كرده، آنرا براي نيازهاي شخصي و شغلي پرورش داده، و آنرا سالم نگه داريم. حتي مقدار كمي آموزش حرفه اي صدا، تفاوت هاي چشمگيري را سبب مي شود. پرهيز از صدمه زدن به صدا، مخصوصاً دخانيات، مهمترين اصل است. اگر مشكلات صوتي ظاهر شوند، مي بايست بي درنگ مراقبت هاي پزشكي را مد نظر قرار داد. از اوايل دههء 1980همدستي و همكاري بين متخصصين رشته هاي مخلف اعم از متخصصين حنجره، آسيب شناسان تكلم، مربيان آواز، مربيان بيان بازيگري، و بسياري متخصصان ديگر علاوه بر خود استفاده كنندگان از صدا، باعث پيشرفت و انقلاب چشمگيري در مراقبت از صدا شده است. پيشرفتهاي تكنولوژي، كشفيات علمي، و تكنيكهاي نوين درماني بدست آمده در اين زمينه، سطوح جديدي از توجه به درمان تخصصي پديد آورده و بهبود شگرفي را در مراقبت هاي موجود براي مشكلات صدا ايجاد كرده است.

اگر به خوبي از صدا مراقبت شود، حتي در هنگام استفاده طولاني مدت از آن، ويژگي مهيج و پرطراوت خود را حفظ خواهد كرد.

سه قدم به سوي مراقبت و تغذيهء صدا:

1- تندرستي فيزيكي:

الف- تغذيه صحيح: روي غذاهايي تمركز كنيد كه به شما انرژي مي دهند. مسأله ديگر نقش رژيم غذايي در ايجاد صدايي صاف و طبيعي است:

• از جمله مهمترين نكات بهداشتي، نوشيدن آب به طور مستمر و به ميزان تقريباً ثابتي در طي شبانه روز است. بايد بدانيم كه براي عملكرد و ارتعاش موزون طنابهاي صوتي در بستري كاملاً نرم و در نتيجه ايجاد صدايي مناسب، نوشيدن تقريباً هشت ليوان آب در طي شبانه روز الزامي است و اين مسئله را هم متذكر مي شويم كه نوشيدينهاي روزمره رايج (مانند نوشيدنيهاي كافئين دار) نه تنها جاي آب خالص را نمي گيرد، بلكه اثر معكوس هم دارند. چرا كه اين مواد داراي خاصيت ادرارآور بوده و باعث تغليظ ترشحات بدن مي شويم كه افرادي كه به اقتضاي شغل خود ملزم به انجام مسافرتهاي هوايي طولاني و متعدد هستند بايد بدانند كه هواي درون هواپيما رطوبتي معادل 5 تا 10 درصد داشته و خشك به حساب مي آيد. اين خشكي مي تواند اثرات اجتناب ناپذيري در صدا ايجاد نمايد. لذا در اين سفرها، مصرف مقادير بيشتري از آب ضروري است.

• آشاميدن چاي، قهوه و نوشيدني هاي داراي الكل و كافئين را محدود كنيد. اينها آشاميدني هاي ادرار آور هستند و باعث مي شوند كه بدن آب از دست بدهد. اين از دست دادن مايعات باعث خشكي صدا مي شود. الكل همچنين غشاي مخاطي گلو را تحريك مي كند.

• غذاهاي تند و ادويه دار مصرف نكنيد، زيرا اينگونه غذاها باعث حركت اسيد معده به مري و گلو مي شوند.

• از عواملي كه باعث از دست رفتن آب بدن مي شوند، مانند غذاهاي شور بپرهيزيد.

• از مصرف مواد غذايي خلط آور مثل محصولات لبني، بخصوص در ساعات قبل از ايراد سخنراني يا برنامه هاي هنري خودداري كنيد.

• مصرف زياد حبوبات، ميوه جات و سبزي ها را در برنامه غذايي خود منظور كنيد. اين مواد غذايي علاوه بر اينكه محتوي ويتامين A، E و C هستند، همچنين غشاي مخاطي گلو را پايدار نگه مي دارند.

• استفاده از داروها و غذاهاي مختلف نيز ممكن است بر روي صدا تاثير داشته باشد. حتي مصرف برخي داروها ممكن است صدا را بطور دائم خراب كند، بويژه هورمونهاي مردانه، مثل آن هورمونهايي كه براي درمان سرطان رحم يا تعديل جنسي پس از يائسگي به زنان تجويز مي شوند. مشكلات مشابهي در مورد استروئيدهاي آنابوليك، كه آن هم از هورمون هاي مردانه است، و بطور غير مجاز توسط ورزشكاران پرورش اندام استفاده مي شود، وجود دارد. داروهاي متداول تري كه اثرات زيان باري بر روي صدا دارند، اثرشان موقتي است. داروهاي ضد حساسيت باعث خشكي، افزايش گلو صاف كردن و سوزش، و اغلب افزايش گرفتگي گلو مي شوند. آسپيرين باعث خونريزي تارهاي صوتي مي شود، زيرا حاوي مواد ضد انعقاد خون است كه براي بيماران عروقي تجويز مي شود. داروهاي استنشاقي كه براي تنگي نفس و آسم استفاده مي شوند، اغلب باعث التهاب حنجره مي شوند. بسياري از داروهاي عصبي، رواني و تنفسي روي صدا تاثير مي گذارند. بسياري ديگر از درمان هاي دارويي ديگر نيز تاثيرات مشابهي دارند. برخي غذاها نيز ممكن است مسئول مشكلات صداي اشخاص داراي تارهاي صوتي نرمال شوند. محصولات لبني بخصوص براي برخي اشخاص مشكل ساز هستند، زيرا مادهء پروتئيني درون آنها، باعث ازدياد و غليظ شدن ترشحات مخاطي مي شود.

ب- سلامت عمومي بدن: حفظ سلامتي عمومي بدن و مراقبت در مقابل بيماري ها، بويژه بيماري هاي فصلي مثل سرما خوردگي و آنفولانزا، نقش بسزايي در حفظ و نگهداري صدا ايفا مي كند:

چگونگي تقويت سيستم ايمني بدن:

• مصرف مقدار فراوان ميوه و سبزي تازه (پنج وعده در روز)

• خواب و استراحت كافي

• خوشحال بودن و انرژي رواني مثبت

داروهايي كه به تقويت سيستم ايمني بدن كمك مي كنند:

• ويتامين C – براي اثر بخشي بهينه همراه با كلسيم و منيزيم مصرف مي شود.

• روي- سولفات روي يا نمك اسيد گلوكونيك روي كه هر دو به يك اندازه اثربخش هستند.

• ويتامين A- كه اكثراً مشتق شده از روغن طبيعي ماهي است.

• اكيناك – عصارهء نوعي گياه بومي امريكاي شمالي كه به تقويت سيستم ايمني بدن كمك مي كند.

تكنيك هاي دفاع از خود:

• نسبت به تغيير فصول آگاه و هوشيار باشيد، بخصوص از پاييز به زمستان.

• خود را در مقابل ويروس هاي موجود در هوا محافظت كنيد.

• از محيط هاي بسيار شلوغ، ادارات داراي سيستم تهويه، و اتاق انتظار جراحي دوري كنيد.

• پس از فعاليتهاي بدني، خود را گرم نگاه داريد و با بدن عرق كرده، در معرض هواي آزاد قرار نگيريد.

• اگر با شخص سرما خورده در تماس بوديد، هر چه سريعتر بخور كنيد تا بيماري به شما سرايت نكند..

• تا پنج روز پس از ظهور بيماري، حداكثر ميزان تجويز شده از ويتامين C و اكيناك را مصرف كنيد.

• خوب بخوريد، به قدر كافي استراحت كنيد و شاد باشيد.

نحوه مراقبت و درمان سرماخوردگي و آنفولانزا:

سلامتي مجاري تنفسي وابسته به دريافت هواي فاقد ميكروب و آلودگي است. بيش از 200 نوع ويروس شناخته شده است كه به دستگاه تنفسي فوقاني اثر گذاشته و باعث سرماخوردگي مي‌شوند. در اغلب موارد سرماخوردگي‌ها خفيف بوده و به طور معمول براي حدود يك هفته باقي مي‌مانند. آنفلوانزا نامي‌است كه به عفونت ويروسي بسيار شديد نسبت داده مي‌شود و اين عفونت نيز بر دستگاه تنفسي فوقاني تاثير مي‌گذارند. نام آنفلوانزا از اين باور قديمي ‌منشاء مي‌گيرد كه اين بيماري را ناشي از تاثيرات ماوراالطبيعه مي‌دانسته‌اند.

علايم سرماخوردگي به طور معمول دو تا سه روز پس از ورود ويروس به بدن ظاهر مي‌شود. شايع‌ترين علايم شامل: ‌گلودرد، گرفتگي و يا ريزش آب بيني، سرفه، عطسه و درد قسمت‌هاي دست و پاست. خستگي، ريزش آب از چشم‌ها و مشكلات خوابيدن نيز ممكن است رخ دهند. در صورتي كه علائم، بيش از يك هفته باقي بمانند و به همراه سردرد شديد، ضعف، از دست دادن اشتها و تهوع نيز باشند احتمال اين كه بيماري به علت ويروس آنفلوانزا باشد بيشتر است. بروز تب نيز به طور معمول شايع است. بايد توجه كرد كه در موارد عفونت‌هاي ويروسي دستگاه تنفسي فوقاني، علت بيماري را نمي‌توان برطرف كرد و فقط درمان علائم امكان پذير است.

به هنگام سرماخوردگي ‌استراحت زياد، مصرف فراوان مايعات و قرقره كردن آب نمك ولرم به بهبود علائم كمك مي‌كند. مصرف قرص‌هاي مسكن به رفع سردرد و كاهش تب كمك مي‌كنند. تنها در مواردي كه به دنبال عفونت ويروسي،‌ عفونت باكتريايي نيز بروز مي‌كند،‌ آنتي‌بيوتيك‌ها مفيد واقع مي‌شوند. كودكان، سالمندان، زنان باردار و افرا د دچار مشكلاتي از قبيل ديابت و بيماري‌هاي كليوي به توصيه‌هاي پزشكي بيشتري نياز دارند. گاهي اوقات، براي گروه سالمندان (در خطر) به منظور پيشگيري از ابتلا به عفونت، استفاده از واكسن توصيه مي‌شود. استفاده از بخور براي رفع گرفتگي بيني كمك مي‌كند. براي اين كار، به مدت 10 دقيقه سر را بر روي بخارات يك ظرف آب در حال جوشيدن بگيريد. بهتر است دستمال يا حوله‌اي را روي سر بگذاريد و اين عمل را سه بار در روز تكرار كنيد. مي‌توان مقداري روغن منتول يا اوكاليپتوس به آب در حال تبخير اضافه كنيد تا عمل تنفس را تسهيل كند.

براي اين كه سيستم ايمني بدن به بهترين نحو به وظيفه‌اش كه مبارزه عليه ويروس‌هاي سرماخوردگي و آنفلوانزا است، عمل كند بايد مواد مغذي حياتي را دريافت كند. از جمله منابع اصلي طبيعي تامين‌كننده ويتامين ث كه در درمان سرماخوردگي موثرند عبارت اند از:

• پرتقال، گريپ فروت، انواع توت، فلفل دلمه‌اي، توت فرنگي، سيب زميني و سبزيجات برگ سبز از قبيل انواع كلم. دريافت زياد و منظم ويتامين ث به كاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگي كمك مي‌كند.

• غلات سبوس‌دار و حبوبات، منابع غذايي خوب يكي از ويتامين‌هاي گروه ب به نام پانتوتنيك اسيد هستند. كمبود پانتوتنيك اسيد، سبب بروز عفونت‌هاي مكرر دستگاه تنفسي فوقاني مي‌شود.

• سير داراي آهن، روي و آليسين است كه سبب تقويت سيستم ايمني و كمك به كاهش خطر عفونت‌هاي ويروسي مي‌شود.

• ماهي قباد، قزل‌آلا، ساردين و ماهي‌هاي روغني غني از اسيدهاي چرب امگا 3 هستند. همچنين تخم كتان،‌ دانه كدو حلوايي و روغن شاه‌دانه نيز از ديگر منابع خوب امگا 3 هستند.

• دانه كنجد، تخمه كدو حلوايي و آفتاب‌گردان منابع غني اسيدهاي چرب امگا 6 هستند. اين اسيد‌هاي چرب در مبارزه عليه عفونت‌هاي سرماخوردگي به سلول‌هاي دستگاه تنفسي كمك مي‌كنند.

• جگر، انواع ماهي از جمله قزل‌آلا،‌ قباد و شاه ماهي، كره و تخم‌مرغ منابع ويتامين آ هستند. هويج، انبه، سيب‌زميني،‌ زردآلو، كدو حلوايي و سبزيجات سبز تيره نيز تامين‌كننده بتاكاروتن هستند كه در بدن به ويتامين آ تبديل مي‌شوند. عفونت‌هاي مكرر تنفسي در كودكان با كاهش ذخاير ويتامين آ مرتبط است. يك رژيم غذايي متنوع و مخلوط حاوي اين غذاها، مواد كافي براي يك كودك در حال رشد را تامين مي‌كند.

• ماهي، مرغ، گوشت قرمز بدون چربي، لبنيات و مخلوطي از حبوبات مغزها، دانه‌ها و غلات سبوس‌دار، تامين كننده پروتئين هستند. كمبود دريافت پروتئين خطر ابتلا به عفونت را افزايش مي‌دهد.

• گوشت، شير، غلات و حبوبات تامين كننده ويتامين‌هاي ب‌ـ6 و پانتوتنيك اسيد هستند كه براي تامين سلامتي سيستم ايمني از اهميت بسياري برخوردارند.

• غلات صبحانه (برشتوك)، نان و عصاره مخمر،‌ تامين كننده اسيدفوليك هستند كه براي سلامتي و تقويت سيستم ايمني ضروري است. به علاوه چغندر، لوبيا چشم بلبلي و انواع كلم منابع خوب فولات (فرم طبيعي اسيد فوليك) هستند.

• انواع صدف، گوشت‌هاي قرمز بدون چربي و غلات سبوس‌دار حاوي روي هستند. روي يك ماده معدني مورد نياز براي سيستم ايمني است.

ج- هواي سالم و تنفس صحيح:

• دخانيات استعمال نكنيد و در معرض دود استعمال ديگران نيز قرار نگيريد. دخانيان منشاء اصلي سرطان تارهاي صوتي است.

• بهترين تكنيكهاي تنفسي را براي آواز خواندن يا صحبت كردن به كار ببريد. بسيار مهم است كه صداي خود را با نفسي عميق از ديافراگم تقويت كنيد. ديافراگم ديواره اي است كه شكم را از سينه جدا مي كند. خوانندگان و سخنوران اغلب براي كنترل تنفس آموزش مي بينند. صحبت كردن از طريق گلو و بدون پشتيباني توسط نفس، فشار شديدي به صدا وارد مي آورد.

• در هنگام توليد صوت، فشار را بر روي عضلات بزرگ شكم متمركز كنيد، نه روي عضلات كوچك گلو. تنفس درست را بياموزيد. در اصل، اين محدوده، ناحيهء كاري در هنگام صحبت كردن است. به جاي اينكه روي مقدار هوايي كه مي توانيد به داخل بكشيد اهميت بدهيد، بايد به چگونگي بيرون دادن هوا اهميت قائل شويد. تمركز صدا بايد مستقيماً به سمت بيرون باشد، نه در فضاي بيني يا گلو. ته گلوي خود را باز كنيد صريحاً صدا را بيرون بدهيد. اين كار بطور طبيعي به صدا حجم، كيفيت و درخشندگي مي بخشد.

• در محل سكونت خود از مرطوب كنندهء هوا استفتده كنيد. اين امر بخصوص در زمستان يا مناطق خشك اهميت بسياري دارد. رطوبت مطلوب سي درصد است.

• بطور مرتب و منظم ورزش كنيد. ورزش باعث افزايش استقامت و قدرت عضلات شده و به تنفس و حالت بدني بهتر، كه براي صدا دهي مناسب بسيار مهم هستند كمك مي كند. ورزشهاي هوازي (ايروبيك) حداقل سه بار در هفته براي افزايش استقامت صدا توصيه مي شود.

• اقامت در محيط هاي آلوده، به خصوص محوطه هاي قديمي، كهنه و سربسته، به دليل وجود گرد وغبار و آلرژيها، موجب اختلال در امر بهداشت راههاي هوايي مي شود.

• اثرات سوء آلاينده ها بر همگان روشن است. از جمله استنشاق آلاينده هاي محيطي و شغلي و از همه مهمتر استعمال دخانيات (چه به صورت مستقيم و چه به صورت غير مستقيم يعني در معرض دود آنها قرار گرفتن) كه علاوه بر اثرات آلايندگي در وهله اول، در درازمدت نيز موجب تغييرات بافتي جدي در راه هاي هوايي منجمله طنابهاي صوتي مي گردند.

• قرار داشتن صدا در معرض تحريك كننده هاي محيطي، يك عامل شناخته شده در كاركرد بد صدا است. دود، خشكي، آلودگي ها و ذرات آلرژي زا ممكن است باعث گرفتگي صدا، گلو صاف كردن هاي پي در پي و خستگي صدا شوند. اين مشكلات مي توانند عموماً توسط بهسازي محيط، تجويز دارو، و يا ساده تر از همه، تنفس از راه بيني به جاي دهان، از بين بروند، زيرا بيني هواي ورودي را گرم، مرطوب و تصفيه مي كند.

• اثرات زيان آور دود توتون و تنباكو بر روي تارهاي صوتي سالهاي متمادي است كه كشف شده. استعمال دخانيات نه تنها باعث سوزش و خارش مزمن مي شود، بلكه علاوه بر آن مي تواند باعث دگرگوني بافت سلولي تارهاي صوتي گردد. شكل سلولهاي مخاطي تغيير مي كند و به چيزي بسيار متفاوت از سلولهاي طبيعي تبديل مي شوند. در نهايت به جاي اينكه بصورت خطي رشد كنند، روي هم انباشته مي شوند. سرانجام از كنترل حياتي خارج مي شوند و سريع و آزادانه رشد مي كنند و بافتهاي مجاور را محاصره مي كنند. اين تغيير شديد، آماس سرطاني پولكي، يا سرطان حنجره نام دارد.

2- مراقبت از تارهاي صوتي و خودداري از وارد آوردن فشار بر آنها:

در مورد خوانندگان:

• كميت آواز را كاهش دهيد، درس هاي كمتر، استفادهء بيشتر از سازبندي هاي متنوع، همراهي با ديگر اعضاي گروه و چيزهايي از اين دست از فشار آوردن به صدا جلوگيري مي كنند.

• موسيقي بايد مناسب صداي شما تنظيم شود، و در صورت لزوم گام تغيير يابد.

• تمرينات خود را قدم به قدم پيش ببريد.

• از كرال خواندن بكاهيد.

• در هنگام اجراي زنده، از باندهاي مونيتور روي صحنه استفاده كنيد.

• دربارهء نيازهاي صوتي خود براي اجراي صحنه، با تكنيسين صدا صحبت كنبد.

• در روزهاي اجرا به صداي خود استراحت بدهيد.

• بين فواصل اجرا استراحت كنيد.

• گذراندن دوره هاي آموزش حرفه اي صدا (مثل دورهء Catherine Orton) بسيار مفيد است.

موارد عمومي:

• از توليد صداهاي عجيب و غريب و همچنين گلو صاف كردن هاي بيش از حد خودداري كنيد.

• در هنگام صحبت كردن شدت صوت را پايين نگاه داريد.

• از صحبت كردن و آواز خواندن در محيط هاي پر سر و صدا خودداري كنيد. تلاش براي صحبت كردن يا آواز خواندن بالاتر از صداي محيط، به صدا فشار وارد مي آورد.

• وقتي از حنجره استفاده نمي كنيد، به آن استراحت بدهيد.

• حتي المقدور كمتر از صداي خود استفاده كنيد.

• استفاده از صدا به مدت طولاني يا شدت زياد، باعث وارد آمدن فشار به آن مي شود.

• از صداي خود بيش از اندازه كار نكشيد. در هنگام گرفتگي صدا از خواندن و صحبت كردن بپرهيزيد.

• هنگام صحبت با تلفن، گوشي تلفن را با گردن بين سر و شانه نگه نداريد، زيرا اينكار باعث فشار و كشيدگي عضلات گردن مي گردد.

• از دهان شويه هايي كه حاوي الكل يا محرك هاي شيميايي هستند اجتناب كنيد. اگر همچنان مايل به استفاده از دهان شويه اي هستيد كه داراي الكل مي باشد، به شستشوي سادهء دهاني اكتفا كرده و از غرغره كردن آن بپرهيزيد. اگر به غرغره كردن نياز داريد، از محلول آب نمك استفاده كنيد.

• از دهان شويه هاي خوشبو كنندهء دهان استفاده نكنيد. بوي بد دهان ممكن است دلايلي داشته باشد كه اين خوشبو كننده ها نمي توانند آنها را مداوا كنند. اين دلايل ممكن است عفونت جزئي در بيني، سينوزيت، لوزه، لثه، يا ريه ها بوده و يا ممكن است بدليل ورود اسيد معده به مري و گلو باشد.

• از سيستمهاي تقويت صوتي مثل ميكروفن و آمپليفاير استفاده كنيد. در محيط هاي ايستا و ساكن مثل نمايشگاه ها، كلاس هاي درس، و سالن هاي ورزشي، يك سيستم سادهء ميكروفن، آمپليفاير و بلندگو مي تواند كمك زيادي به جلوگيري از خستگي و آسيب ديدن صدا كند.

• به درمان صدا اهميت بدهيد. يك پزشك آسيب شناس تكلم كه متخصص درمان مشكلات صدا است مي تواند آموزش استفاده صحيح از صدا و دستورالعمل تكنيكهاي مناسب صوتي را ارائه دهد.

• از مصرف الكل و دخانيان اجتناب كنيد. با اينكار نه تنها خطر ابتلا به سرطان را كاهش مي دهيد، بلكه از تحريك جعبه صداي خود كه باعث گرفتگي و تغيير طولاني مدت صدا مي شود، جلوگيري مي كنيد.

• از جيغ و فرياد خودداري كنيد. اگر احساس مي كنيد گلويتان خشك، خسته، و يا گرفته است، از صحبت كردن دست بكشيد.

• بطور پي در پي گلوي خود را صاف نكنيد. اگر احساس مي كنيد كه بايد اين كار را انجان دهيد، هشيار باشيد كه ممكن است عامل نهفته اي براي آن وجود داشته باشد.

• برخي درمان هاي دارويي مي تواند از طريق خشك كردن غشاي مخاطي تارهاي صوتي، يا توليد رطوبت زياد در اين تارها روي صدا تاثير بگذارد. برخي داروها نيز باعث گرفتگي صدا بدليل عفونت هاي تخميري مي شوند. از اين قبيل داروها مي توان از داروهاي ضد افسردگي، قرص هاي ضد بارداري، داروهاي آلرژي و آسم، داروهاي ادرار آور، داروهاي ضد فشارخون و داروهاي ضد احتقانهاي بيني نام برد كه همگي مي توانند باعث تغليظ ترشحات بدن گردند. در اين حالت ممكن است بيمار در حين صحبت كردن، مجبور به استفاده نامناسب و توأم با فشار از حنجره شود كه در صورت تكرار قادر به ايجاد ضايعات ماندگار روي طنابهاي صوتي است.

• صحبت كردن هاي طولاني مدت نيز در دراز مدت مي تواند زمينه ساز ايجاد آسيب هاي جدي در طنابهاي صوتي و تغيير صداي فرد شود.

• با نوشيدن روزانه 8 ليوان آب، تارهاي صوتي خود را مرطوب نگاه داريد. از هر چيز كه باعث خشكي تارهاي صوتي و يا تحريك آن مي گردد دوري كنيد، چيزهايي از قبيل: كافئين، آنتي هيستامين، دود (سيگار و غيره) و همچنين محيط هاي دود آلود، الكل، گلو صاف كردن هاي پي در پي، جيغ زدن و فرياد كشيدن، صحبت با صداي بلند و تقليدهاي نامناسب صوتي.

• تارهاي صوتي بسيار ظريف هستند و به آساني صدمه مي بينند. قبل از سخنراني صداي خود را با 10 الي 15 دقيقه همهمه آهسته گرم كنيد، همانگونه كه ورزشكاران عضلات خود را گرم مي كنند. اگر در يك كلاس درس مي دهيد، اگر در يك جلسه صحبت مي كنيد، اگر آواز مي خوانيد، و اگر سخنراني مي كنيد، لحظاتي پيش از شروع آن، صداي خود را گرم كنيد. اين گرم كردن ها لازم نيست پيچيده باشند. كارهاي ساده اي مانند سر دادن صدا از نت هاي زير به بم و بالعكس با اصوات صدا دار گوناگون، لرزش لب ها، و يا لرزش زبان، مي تواند شما را براي صدا سازي موفق و اجراي كار خود ياري رساند. اين كار از افت ناگهاني صداي شما در حين كار و يا خستگي بعد از آن جلوگيري مي كند.

تمرين هاي گرم كردن صدا

اكثر خوانندگان يك برنامهء گرم كردن صدا دارند. صدا به ندرت بلافاصله پس از يك سكوت طولاني، خواب و يا چند روز استراحت واكنش نشان مي دهد. نه تنها خود ساز مي بايست تنظيم و آماده باشد، بلكخ نوازنده نيز بايد با ساز هماهنگ و تنشيم باشد.

با مشاهدهء خوانندگان در برنامه هاي گرم كردن صدايشان، مشخص مي شود كه در زير همهء گونه هاي تمرينات موجود، يك سيستم نهفته است. هدف اوليه از اين تمرينات، بدست آوردن هر چه سريع تر صدايي با كيفيت يكدست و صاف با گسترهء صوتي وسيع است. خوانندگان مستعد و داراي استعداد مادرزادي قسمت عمدهء تمرينات كرم كردن صدا و آموزش هاي خود را صرف پالايش و زيبا سازي صداي خود مي كنند در حالي كه خوانندگان كمتر مستعد كوشش مي كنند كه وسعت صداي مفيد خود را گسترش دهند.

قسمتي از مشكل وسعت صداي محدود ممكن است بخاطر ناتواني تارهاي صوتي در تغيير طول به اندازه كافي باشد. فضاي حلقوي در برخي حنجره ها بسيار تنگ است و آزادي كمي به غضروفهاي حلقي براي چرخش مي دهد. تلاش مضاعف عضلاني لزوماً كمكي به حل مشكل نمي كند. زماني كه غضروفها در تماس هستند، رباط هاي صوتي خيلي كم مي توانند كشيده و منبسط شوند. سپس خوانندگان براي دراز شدن تارهاي صوتي، به كشش بيروني غضروفهاي حلقوي متوسل مي شوند. اين امر به هماهنگي ظريفي بين ماهيچه هاي مختلف نياز دارد. تلاش براي كمك به بخش مورب عضلات حلقوي در ايجاد لغزندگي در محل اتصال غضروفهاست. نتيجه اغلب رشد تدريجي حنجره و افزايش وسعت صداست.

روش ديگر براي افزايش طول تارهاي صوتي، انقباض غضروف هاي حلقوي است. اين روش براي كوك هاي پايين و متوسط اثر بخش است، ولي يك محدودين رواني مربوط به استرس ناشي از انقباض غضروفهاي حلقوي وجود دارد. استفاده زياد از انقباض غضروفهاي حلقوي سبب توليد صدايي پر قدرت شده ولي در كل وسعت صدا را محدود مي كند.

صداسازي بهينه بيشتر بر اساس انعطاف پذيري و كنترل استوار است تا فشار بي مورد. اگر خوانندگان را مثل ورزشكاران فرض كنيم، آنها مثل آن دسته ورزشكاراني هستند كه به بيشتر تكيه فراوان مي كنند بر روي ظرافت و دقت در حركات (مثل ژيميناستيك، پاتيناژ و رقص) تا بر روي افزايش حجم و قدرت عضلاني شان. زمان گرم كردن صدا صرف كشش مفاصل، تاندون ها، رباط ها و ماهيچه ها مي شود. تمرينهاي دوره اي كششي موجب رشد سلولها و بافت ها و قوي شدن نسوج مي شود، خواه عضلاني و خواه مفصلي. يك خواننده مي تواند از تمرينات كششي و انبساطي حنجره اي و تنفسي استفاده كند توسط تمرين در گسترهء وسيع صوتي از نظر كوك و شدت صدا. آرپژها، گام ها و گليساندوهايي براي اين منظور طراحي شده اند (مثل تمرينات روزانهء( Concon . مثل بسياري از وظايف مكانيكي مهارتي، تمرين ها مخصوصاً براي افزايش دقت در نيل به هدف، استقامت در حفظ حالت، سرعت انتقال، و گسترهء پويايي طراحي شده اند. در رابطه با كوك صدا، دقت در نيل هدف يعني تمرين در رسيدن به نت هاي مختلف، اسقامت در حفظ حالت يعني تمرين نت هاي طولاني و پايدار، سرعت انتقال يعني تمرين گام ها و آرپژهاي سريع، و گسترهء پويايي يعني پرش سريع بين نت هاي زير و بم.

بخش ديگر گرم كردن صدا، تفكيك كردن حنجره از مفصل تلفظي در عمل است. صداسازي و تلفظ بايد از هم مستقل باشند اگر قرار باشد كيفيت ثابت صدا در طول عبارات و جملات طولاني پايدار بماند. استفاده زياد از تغييرات اصوات صدادار و بي صدا، اجراي سريع گام ها و آرپژها، اين استقلال را در خلال گرم كردن آسان مي سازد. از اينرو صداسازي هايي كه تركيب مي كنند هجاهاي بي معني را از حروف بي صداي مفرد تا گروههاي اصوات بي صدا، از نظر منطقي توسعه يافتهء صداسازي هاي صدا دار ابتدايي هستند.

مرحلهء آخر گرم كردن صدا، آواز خواندن با صداي بلند است. اين امر زماني مشهود است كه كل گستره وسعت و كيفيت صدا سالم است. بارها مشاهده شده است كه اجراي زودهنگام صداسازي با صداي بلند در حد وسعت صدايي متوسط باعث جلوگيري از رسيدن به صداي متوازن مي شود. سلسله مراتب بايد اينگونه باشد: ابتدا يك تمرين در وسعت زيادي از كوك ها با صداي صاف و شدت صداي متوسط، سپس كنترل كامل روي كيفيت صدا، و در نهايت يك گسرهء وسعت كامل با صداي بلند.

3- رها ساختن بدن و سيستم توليد صدا از تنش هاي رواني:

• قبل از صحبت يا آواز، تنش را از خود دور كنيد.

• سلامت رواني خود را حفظ و فشار عصبي را كنترل كنيد.

• به اندازهء كافي استراحت كنيد. خستگي بدني تاثير منفي روي صدا مي گذارد. در عوض يك صداي استراحت كرده داراي درخشش و جلا مي باشد.

• آرام باشيد و آماده و از آنچه هستيد لذت ببريد.

اين سه قدم را پيگيري كنيد براي داشتن صدايي صاف تر، پر طنين تر، پر قدرت تر، و از همه مهمتر صدايي كه بتواند پيام شما را به خوبي منتقل كند.

مشكلات و اختلالات صدا و نحوهء درمان آنها

برخي دلايل مشكلات صدا:

عمده دلايل و عوامل بروز ناخوشي هاي صدا، عفونت هاي دستگاه تنفسي فوقاني، التهاب بر اثر نشت اسيد معده در مري، استفاده نادرست و يا استفادهء بيش از حد از صدا، زخم ها و غده هاي حنجره اي، سرطان حنجره، ناخوشي هاي عصبي (مثل تشنج و عدم توانايي در تكلم، و از كار افتادگي تارهاي صوتي) و محركات ذهني ناشي از ضربه هاي رواني مي باشند. اكثر مشكلات صدا اگر به موقع تشخيص داده شوند، قابل برگشت هستند.

علائم ناخوشي صدا:

• صداي گرفته و خش دار

• عدم توانايي اجراي برخي نت هاي بالا در هنگام آواز خواندن

• ضعيف شدن ناگهاني صدا

• احساس سردي، درد و خستگي در صدا در اغلب اوقات

• به سختي صحبت كردن

• گلو صاف كردن هاي مداوم

متخصصين مربوطه:

• متخصص گوش و حلق و بيني، كه مي تواند دلايل پنهان ناخوشي را بيابد.

• پزشك آسيب شناس تكلم، كه به بهبود صدا و جلوگيري از استفادهء نادرست از صدا كمك مي كند.

تشخيص ها و درمان هاي متداول:

در پي تجربيات تاريخي، آزمايشات فيزيكي و تجزي تحليل هاي باليني در لابراتوارهاي صدا، معمولاً امكان دستيابي به يك توضيح دقيق براي اختلالات صدا وجود دارد، و البته درمان آنها به آسيب شناسي عوامل ايجاد كنندهء اختلالات بستگي خواهد داشت.

خوشبختانه در عين حال كه تكنولوژي باعث بهبود داروهاي صدا شده، در عين حال نياز به جراحي هاي حنجره نيز كاهش يافته است. در بسياري از موارد، اختلالات صدا ناشي از مسائل تنفسي، عصبي، گوارشي، رواني، غددي و يا ديگر عوامل پزشكي است كه با درمان دارويي قابل بهبود است. البته تجويز دارو مي بايست با احتياط انجام پذيرد زيرا بسياري از داروها عوارض جانبي مضري دارند كه باعث تغيير كاركرد صدا مي شوند. در نتيجه همكاري نزديك بين همهء متخصصين درگير مراقبت از بيمار لازم است تا اطمينان حاصل شود كه درمان يك مورد معمولي، باعث بوجود آمدن يك اختلال ثانوي مضر براي صدا نشود. وقتي كه عامل نهاني اصلاح شود، صدا معمولاً بهبود مي يابد، ولي درمان تيمي بهترين راه براي رسيدن همزمان به سلامت عمومي و دستيابي به صداي مطلوب و دلخواه است.

گرفتگي صدا:

گرفتگي صدا و التهاب حنجره شايع ترين مشكل صدا است. تعريف دقيق مشكل، براي شناسايي علت آن مفيد است. گرفتگي صدا، خشكي و زبري و خشونت صدا است كه اغلب بدليل وضعيت غير طبيعي حاشيه هاي تارهاي صوتي بوجود مي آيد، كه ممكن است شامل تورم، خراش بر اثر التهاب، غده يا زائده، زخم و هر چيز ديگر كه در امر لرزش صحيح و مكرر تارهاي صوتي چنين مسائل غير طبيعي باعث بوجود آمدن مشكلي مي شود كه ما آنرا گرفتگي صدا مي ناميم. هوادار شدن صدا ناشي از آسيب هايي است كه باعث مي شوند تارهاي صوتي نتوانند بطور كامل بسته شوند. اين آسيب ها مي توانند شامل از كار افتادگي تارهاي صوتي، ضعف عضلاني، آماس و تورم، ضايعات يا آلودگي تارهاي صوتي، و يا تحليل رفتن بافت ها و نسوج تارهاي صوتي است. اين آسيب ها باعث مي شوند كه به هوا اجازه داده شود تا در زماني كه بايد تارهاي صوتي به هم كاملاً بچسبند، از ميان آنها فرار كند. اين تراوش هوا و نشتي، بصورت صداي هوادار به گوش مي رسد.

عوامل ايجاد گرفتگي صدا:

همهء ما موقعيت هاي خشكي گلو، حنجره خراش دار و دردناك، گرفتگي صدا، و خستگي صدا كه همه را كه التهاب حنجره مي ناميم تجربه كرده ايم. البته هميشه تشخيص درست نيست –بدليل اينكه بافت هاي حنجره يا جعبهء صدا دچار تورم مي شوند- ولي قابل تشريح است. اغلب اين مشكل بدليل صداسازي بيش از حد بوجود مي آيد: زياده روي در صحبت كردن، آواز خواندن، هلهله و تشويق در مسابقات ورزشي يا كنسرت ها، فرياد زدن و غيره.

هوايي كه به داخل ريه مي كشيم تقريباً هميشه خشك تر از آن چيزي است كه بدن نياز دارد، زيرا تهويهء گرم در هنگام سردي هوا و تهويهء سرد در هنگام گرمي هوا باعث از بين رفتن رطوبت مي شود. وقتي اين هواي خشك از مجراي گلو مي گذرد، پوشش مخاطي گلو رطوبت خود را بدليل تبخير از دست مي دهد. در نتيجه، اين روكش براي گردش هوا بسيار چسبناك مي شود و نمي تواند رطوبت پوستهء حساس زيرين را حفظ كند. خشك شدن اين سطوح مي تواند حتي بدون انجام صحبت، آواز يا فرياد غير طبيعي نيز اتفاق بيافتد.

دلايل ديگر: شايد گلوي خشك و سوزان ناشي از اتمسفر نامناسب مثل دود يا گرد و خاك باشد، يا ممكن است اثرات ثانوي سما خوردگي، سرفه، جراحي يا درمان هاي ديگر باشد. آلرژي مي تواند باعث شود كه خلط يك تودهء ضخيم و بهم فشره تشكيل دهد. دليل هر چه كه باشد، گلو احساس ناراحتي مي كند و از آنجايي كه تارهاي صوتي خشك نمي توانند مانند تارهاي صوتي مرطوب به خوبي مرتعش شوند، كيفيت صدا معيوب است.

يك گلوي خشك ناخوشايند است و گلويي كه بطور مزمن خشك است، بيشتر در معرض التهاب و عفونت قرار دارد و البته اين مشكلات خوشايند براي هيچكس نيست. يك صداي گرفته مانع از آن مي شود تا كارهايمان را انجام دهيم و يا در فعاليتهاي مورد علاقه مان شركت كنيم. اين مشكل همانقدر كه براي گوينده يا خواننده رنجش آور است، براي شنوندگان نيز باعث ملالت و رنجش مي شود. تعداد كمي از مردم، مثل گويندگان راديو و خوانندگان اپرا، شغل هايي دارند كه به بهترين حالت صدايي در تمام مدت نياز دارند. اگرچه خيلي از مردم هم هر روزه درگير فعاليتهايي هستند كه به ميزان مشخصي از كيفيت صوتي نياز دارند، اگر بخواهيم فرصت برقراري ارتباط را بهينه سازي كنيم، مي توانيم از فعاليتهايي از قبيل گفت و گو، توضيح، تدريس، معرفي و فروش نام ببريم. يك صداي گرفته و خش دار باعث رنجش هر دو طرف مي شود. شنوندگان خواه يك نفر و خواه يك تالار شلوغ باشد، انعطاف كمي دارند و خواه ناخواه كمتر از آن چيزي كه گوينده يا خواننده عرضه مي كند، دريافت مي كنند.

نوشيدن مقدار زياد آب خوب بوده و از بسياري جهات يك ايده اي سالم و زيركانه است. قبل از جلسات طولاني استفاده از صدا بايد آب فراوان نوشيد. ولي آب مي بايست از مري گذشته و به دستگاه گوارش برود و پس از آن وارد دستگاه گردش خون شود تا بتواند به نواحي خشك شده مثل گلو و حنجره اثر كند. مقدار بسيار كمي از اين آب بلعيده شده در تماس مستقيم با سطوح خشك شده قرار مي گيرند. همچنين مراجعات مكرر به دستشويي و توالت پي آمد نوشيدن آب زياد است. علاوه بر آن حتي در صورت مصرف مايعات فراوان، غدد مخاطي نمي توانند رطوبت جايگزين كافي در مقابل نياز فزايندهء بدن توليد كنند. برخي مردم از آبميوه ها و ديگر مايعات بعنوان جايگزيني خوش طعم تر استفاده مي كنند، ولي بسياري از نوشيدني ها اثر معكوس دارند. براي مثال الكل و كافئين هردو تاثيرات خشك كننده دارند، يعني هرچه بيشتر از اينگونه مايعات نوشيده شود، سطوح و اجزاي سيستم خشك تر مي شود. حتي مواد قندي و اسيدي (مثل كربنات ها يا اسيد سيتريك) در نوشيدني ها باعث كاهش اثربخشي اين نوشيدني ها بعنوان مرطوب كننده مي شوند و اثر آنها را از آب معمولي هم كمتر مي كنند. بنابراين در بسياري موارد براي درمان خشكي و گرفتگي گلو، استفاده از اسپري هاي مرطوب كننده به جاي آب و مايعات ديگر، نتيجه اي بهتر و سريع تر در پي خواهد داشت.

خستگي صدا:

خستگي صدا يعني ناتواني در توليد صدا بدون تغيير در كيفيت براي مدت طولاني. خستگي صدا ممكن است به صورت گرفتگي، از دست دادن وسعت صدا، از دست دادن طنين و زنگ صدا، چند رگه شدن صدا و يا نشانه هاي ديگر بروز كند. خستگي صدا بيشتر در بين خوانندگان، هنرپيشگان و بازيگران ظهور مي كند. يك خوانندهء خوب آموزش ديده بايد بتواند براي ساعتهاي متوالي بدون خستگي صدا آواز بخواند. خستگي صدا اغلب بدليل استفادهء نادرست از عضلات شكم و گردن، و يا استفادهء بيش از حد از صدا، يعني صحبت كردن يا آواز خواندن با صداي خيلي بلند و مدت طولاني بوجود مي آيد. خستگي صدا همچنين ممكن است نشانه اي از خستگي عمومي و يا نشاني از يك بيماري جدي مثل ضعف عضلاني باشد. خطا در توليد صدا، تغييرات هورموني، سن و بيماري هاي عصبي، از ديگر عوامل ايجاد كنندهء خستگي صدا هستند. از كار افتادگي پيشرفتهء عصب هاي حنجره باعث عدم توانايي در بلند صحبت كردن مي شود. اين امر اغلب نتيجهء ناشناختهء آلودگي به ويروس ها از جمله سرماخوردگي بوده و ممكن است توسط آلودگي هاي جهاز تنفسي نيز تسريع يابد.

تاثير سن بر صدا:

سن به طور قابل ملاحظه اي بر صدا تاثير مي گذارد، بخصوص در زمان كودكي و كهنسالي. صداي كودكان بطور خاص ظريف است. استفادهء نادرست از صدا در طول كودكي ممكن است منجر به مشكلاتي شود كه يك عمر پايدار بمانند. بسيار مهم است كه كودكان عادت هاي صوتي خوب و دوري از استفادهء نادرست از صدا را بياموزند. اين امر بخصوص در مورد كودكاني كه در فعاليت هاي صوتي پرفشار مثل آواز خواندن و هنرپيشگي فعاليت مي كنند، بيشتر صدق مي كند. آموزش هاي صوتي مي بايست در سنين پائين آغاز شود. هر كودكي كه به گرفتگي بي دليل و طولاني مدت صدا دچار شود مي بايست بي درنگ تحت معاينهء پزشكي يك دكتر متخصص گوش و حلق و بيني با گرايش مراقبت از صدا قرار گيرد

ناپايداري صدا، از دست دادن وسعت صدا، و خستگي صدا ممكن است با تغييرات فيزيولوژيكي مربوط به سن از جمله تحليل رفتن تارهاي صوتي در ارتباط باشند. به زبان ساده تر، اينچنين تغييرات باغث مي شوند كه صداي شخص پير شود.

بهرحال مي توان عنوان نمود كه بسياري از اين گونه پديده هاي صوتي، حاصل تغييرات برگشت ناپذير سني نيستند، بلكه ممكن است در نتيجهء تنفس ضعيف و ضعف عضلات شكم كه منبع نيروي صدا هستند بوجود آمده باشند. معمولاً سابقهء پزشكي اين افراد، ورزش هاي هوازي بسيار اندك را نشان مي دهد. با هوا رساني مناسب به بدن و صدا، بسياري از مسائل و مشخصات مربوط به پيري صدا را مي توان ازبين برد و صدايي جوان و شاداب جايگزين آن نمود.

كارهاي ديگر براي كمك به حل مشكلات صدا:

تمرينات صدا كه توسط مربيان خبره و متخصص ارائه مي شود، براي خوانندگان و حتي غير خوانندگاني كه مشكلات صدا دارند بسيار گرانقدر و پر بها است. وقتي مشكلات و بدكاري صدا از لحاظ تكنيكي تشخيص داده شود، خواننده به مربي ‌آواز مراجعه مي كند. حتي وقتي كه يك نابهنجاري فيزيكي وجود دارد، مراجعه به مربي صدا و آواز مناسب خواهد بود، بخصوص براي خوانندگان جوان. بسياري از ترفند ها و تجربه هاي مربيان مي تواند به خواننده كمك كند تا بر برخي از ناراحتي هاي جزئي و ملايم به راحتي چيره شود.

اگر يك خواننده تصميم به اجراي برنامه در طي دوران بيماري اش داشته باشد، نبايد براي استراحت دادن به صدا، درس ها و تمرينات صدا و آواز را كنار بگذارد، بلكه بهتر است به درس هاي كوتاه جهت اطمينان از نيل به تكنيك بهينه بپردازد. براي اشخاصي مشكلات صدا دارند ولي خواننده نيستند، آموزش ديدن توسط يك مربي كار آزمودهء آواز تحت نظارت پزشكي، بسيار مفيد است. همزمان با درمان تحت نظر يك متخصص صدا و صحبت درماني، تمرينات آوازي و صدايي مناسب مي تواند بسياري از مهارتهاي فيزيكي و فنون و ترفندهاي آوازي را براي ساختن و دست يافتن به صداي مورد نظر ياري كند. وقتي بيمار در مهارت هاي آوازي، حتي در سطوح ابتدايي، به تسلط بالا دست يابد، نيازهايي همچون صحبت هاي عادي و روزمره، در مقايسه با آن امري ناچيز و ساده به نظر خواهد رسيد.

مهارت هاي ويژه اي نيز مي تواند توسط يك مربي صدا و بيان بازيگري و هنرپيشگي، كه ممكن است جزئي از تيم درماني نيز باشد، آموزش داده شود. اينچنين آموزشهايي براي هر گوينده، سخنران، معلم، فروشنده، و هر كسي كه نياز به بهينه سازي مهارت هاي ارتباطي خود است، فوق العاده گرانبها است.

صدا درماني:

صدا درماني در واقع نوعي درمان فيزيكي صدا است. اين نوع درمان معمولاً درگير تمريناتي است كه به شخص كمك مي كند تا رفتارهاي نابهنجار صوتي اش را ترك كند، فشارهاي غير ضروري بر عضلات را رها سازد، و از صداي خود بطور موثر و كارامد استفاده كند. بيماران براي دست يابي به نتيجهء مطلوب مي بايست در فواصل بين جلسان صدا درماني، به تمرين كردن مبادرت ورزند. اين درمان عموماً به بهبود كيفيت، راحتي و استقامت صدا منجر مي شود. در برخي موارد، اين نوع درمان ممكن است به درمان ناهنجاري هاي ساختاري مثل غده ها نيز بيانجامد.

تاثير اضطراب بر روي صدا:

هنگامي كه علت اصلي بد كاري صدا، تشويش و اضطراب است، پزشك مي تواند كار را اينگونه به انجام برساند كه با اطمينان دادن به بيمار مبني بر عدم وجود هرگونه مشكل جسمي، شروع به بررسي واكنش هاي اضطراب شود. بيمار مي بايست طي مشاوره اطمينان يابد كه ناراحتي هاي صدا ناشي از اضطراب امري متداول بوده و اغلب اگر آنرا بعنوان عامل اصلي مشكل به رسميت بشناسيم، باعث تاثير بيشتر آن مي شويم. اگر اضطراب و يا هرگونه عامل رواني ديگر، مسبب مشكل صدا شود، درمان توسط روانشناس يا روانپزشك با گرايش و تخصص مشكلات صدا، بسيار مفيد خواهد بود. البته اين درمان مي بايست مقارن با صدا درماني باشد.

چگونگي بهبود يك صداي غير عادي:

ساخت صدا ممكن، نتيجه بخش و به شدت راضي كننده است. صحبت كردن و آواز خواندن نوعي عمل ورزشي هستند، زيرا با قدرت، استقامت، و هماهنگي عضلات سروكار دارند. مانند همهء حركات ورزشي ديگر، استفاده از صدا بوسيله آموزشي بدست مي آيد كه شامل تمريناتي براي دستيابي به قدرت و هماهنگي لازم براي انجام عمل صوتي است. صحبت كردن آنقدر طبيعي و بديهي به نظر مي رسد كه اهميت آموزش در اين ميان از نظر پنهان مانده است. اگرچه دويدن نيز به همان ميزان طبيعي است، اما با اين وجود اكثر مردم معتقدند كه انسان هر چقدر خوب يا بد بدود، با تمرين تحت نظر يك مربي دو و ميداني مي تواند سريعتر و بهتر بدود. مربي همچنين برنامه اي تمريني جهت تقويت، گرم كردن و شل كردن، براي پيشگيري از صدمات ارائه مي دهد. آموزش صدا نيز همين گونه است.

ساخت صدا از ايجاد رشد و توسعه فيزيكي آغاز مي شود. وقتي صحت و سلامت صدا توسط معاينات پزشكي تائيد شد، آموزشها معمولاً تحت راهنمايي يك مربي صدا (دانش آموختهء تكنيكهاي تئاتر و بازيگري)، مربي آواز و يا يك متخصص آسيب شناس تكلم انجام مي شود. در ابتدا آموزش روي افزايش قدرت، استقامت، و هماهنگي فيزيكي متمركز است. اين كار نه تنها از طريق تمرينات صدا، بلكه همچنين از طريق تمرينات بدني تحت نظارت پزشكي جهت بهبود وضعيت تنفسي و هوازي و بهبود قدرت سيستم پشتيبان صدا انجام مي پذيرد. مهارت هاي آوازي حتي براي كساني كه اصلاً استعداد آواز خواندن ندارند نيز ارائه مي شود تا به كيفيت، تغييرپذيري، درخشاني و استقامت در تكلم دست يابند. براي بسياري از اشخاص، بهبود بارز و مشخص در صدايشان به سرعت پديدار مي شود. براي آن افرادي كه نيازهاي صوتي خاصي دارند، برنامه ساخت صدا همچنين شامل آموزش و هماهنگي بين حركات بدن و بيان، نحوهء سخنراني، مصاحبه، تكنيك هاي اجراي تلويزيوني، و مهارتهاي ديگر خواهد بود كه اين آموزش ها، تفاوت زياد بين يك صداي خوب و عالي را نمايان خواهد ساخت.

فرايند ساخت صدا بسيار پر ارزش است، نه فقط براي استفاده كنندگان برجستعء صدا، بلكه براي همهء استفاده كننده گان از صدا. واقعاً همهء ما براي رساندن شخصيت و انتقال عقايدمان به صداي خود متكي هستيم. يك صداي خوب در انتقال پيام همانقدر براي فروش يك محصول، يا بدست آوردن يك شغل مهم است، كه برنده شدن در يك رقابت انتخاباتي.

مراحل ابتدايي ساخت صدا پيچيده تر از مراحل ابتدايي يادگيري فوتبال يا تنيس نيست، و ارزش بالقوهء آن نامحدود است. يك صداي قوي، مطمئن و خوش آهنگ كاملاً توجه و توافق را جلب كرده و پيام سلامتي، قدرت، شادابي و اعتبار را منتقل مي سازد.

فلج تارهاي صوتي:

نوعي اختلال صدا است كه به وضعيتي اطلاق مي شود كه يكي يا هر دوي تارهاي صوتي به درستي باز يا بسته نمي شوند. اين اختلال يك اختلال شايع است و مي تواند درماني كوتاه مدت يا درماني به درازاي يك عمر داشته باشد.

تارهاي صوتي، دو نوار قابل ارتجاع از نوع بافت عضلاني هستند كه در حنجره، درست بالاي ناي واقع شده اند. تارهاي صوتي مي توانند توليد صدا كنند وقتي كه هواي داخل شش ها تخليه مي شود و از راه تارهاي صوتي بسته عبور كرده و باعث ارتعاش آنها مي شود. وقتي شخصي صحبت نمي كند، تارهاي صوتي وي از هم باز هستند تا شخص بتواند نفس بكشد.

كساني كه دچار فلج تارهاي صوتي مي شوند، اغلب در بلعيدن و سرفه كردن مشكل دارند زيرا غذا يا مايعات به درون ناي يا شش ها وارد مي شود. دليل آن اينست كه تار يا تارهاي صوتي فلج شده هميشه باز مي مانند و مسير هوا و شش ها را بدون محافظ باقي مي گذارند.

عوامل ايجاد فلج تارهاي صوتي:

فلج تارهاي صوتي ممكن است به دليل ضربه به سر، آسيب هاي عصبي ناشي از ضربه، آسيب گردن، سرطان شش يا تيروئيد، فشار يك تومور روي عصب، يا يك عفونت ويرووسي باشد.در اشخاص مسن تر، فلج تارهاي صوتي يك عامل متداول در تاثير بر توليد صدا مي باشد. اشخاص داراي موقعيت خاص عصبي مثل تصلب اعصاب يا پاركينسون، يا اشخاصي كه ضربه خورده اند ممكن است فلج تارهاي صوتي را تجربه كنند. بهرحال در بسياري از موارد، علت نامعلوم است.

علائم فلج تارهاي صوتي :

تغيرات غير طبيعي صدا، تغير در كيفيت صدا، و ناراحتي از درد و خستگي صدا.براي مثال، اگر تنها يكي از تارهاي صوتي آسيب ديده است، صدا معمولاً گرفته و خس خس گونه است. ممكن است تغيير در كيفيت صدا مثل افت حجم و كوك صدا نيز ايجاد شود. اگر هر دو تار صوتي آسيب ديده باشد، اگر چه كه به ندرت اين اتفاق مي افتد، ولي باعث اشكال در تنفس بدليل مسدود شدن راه هوا در ناي مي شود.

درمان فلج تارهاي صوتي:

روش هاي مختلفي براي درمان فلج تارهاي صوتي وجود دارد، از ميان آنها مي توان به جراحي و صدا درماني اشاره كرد. در برخي موارد، صدا پس از يكسال بدون درمان دوباره به حالت قبل باز مي گردد. به همين دليل پزشكان اغلب جراحي را حداقل يك سال به تعويق مي اندازند تا مطمئن شوند كه آيا صدا خود به خود بهبودي مي يابد يا خير. در خلال اين مدت، درمان پيشنهادي، استفاده از صدا درماني است كه ممكن است شامل تمرينهايي براي تقويت تارهاي صوتي و يا بهبود كنترل تنفس در حين صحبت باشد. بعضي اوقات يك متخصص آسيب شناس تكلم بايد به بيماران صحبت كردن به روشهاي متفاوت را بياموزد. براي مثال، ممكن است از بيماران بخواهد كندتر صحبت كنند و يا از روي عمد هنگام صحبت كردن، دهانشان را بيش از حد لزوم باز كنند.

جراحت هاي تارهاي صوتي

غده ها و يا زخم هايي هستند كه در جعبه صداي انساني بوجود مي آيند و دو نوع عمده دارند: پليپ و لوكوپلاكيا.

پليپ چيزي است كه ممكن است در شرايط گوناگوني بوجود آيد: فشار آوردن به صدا، كم كاري تيروئيد، پرتودرماني در نواحي گردن، سينوزيت هاي طولاني مدت و خشك، سرفه و گلو صاف كردن هاي مكرر.

لوكوپلاكيا بافت هاي ضخيم و سفيد رنگ اضافي غير طبيعي است كه اغلب بدليل آسيب شيميايي توسط توتون و تنباكو بوجود مي آيد.

درمان جراحت هاي تارهاي صوتي:

استفادهء بيش از حد از صدا، متداول ترين دليل ورم و التهاب تارهاي صوتي است. بهترين مثال براي بد بكار بردن صدا، فرياد كشيدن ها و بلند صحبت كردن هاي مكرر معلم ها، مربيان، روحانيون، هنرپيشگان، و ساير استفاده كنندگان حرفه اي از صداست. استعمال دخانيات يكي ديگر از دلايل متداول جراحت هاي تارهاي صوتي است. ديگر آسيب رسان هاي شيميايي مثل الكل هم همچنين ممكن است به ايجاد اين جراحت ها كمك كند.

نشانه هاي جراحت هاي تارهاي صوتي:

اولين نشانهء پليپ معمولاً گرفتگي صداست، كه وقتي ظهور مي كند كه غده يا غده ها بر سر راه عبور هوا از تارهاي صوتي اختلال ايجاد مي كنند.

لوكوپلاكيا معمولاً نشانه اي ندارد. در طول زمان مي تواند بي سر و صدا به سرطان جعبه صدا منجر شود. بخصوص اگر استعمال دخانيات با مصرف الكل توام باشد.

درمان جراحت هاي تارهاي صوتي:

پليپ ها با تغيير روش استفاده از صدا به كمك يك متخصص صحبت درماني قابل درمان است. برخي غده ها نياز به جراحي براي برداشته شدن دارند كه با بيهوشي قبل از جراحي همراه است. لوكوپلاكيا نياز به بررسي سرطان شناسي دارد. در ضمن استعمال دخانيات بايد بلافاصله قطع شده و به صدا استراحت داده شود.

پايداري اثرات جراحت هاي تارهاي صوتي:

بسته به دليل ايجاد ناخوشي و نحوهء درمان آن، صدا ممكن است به حالت طبيعي برگردد يا بر نگردد. مدت زمان برگشت و نحوه و چگونگي آن در صورت امكان توسط متخصص پيش بيني مي شود.

چگونگي مراقبت:

طبق تجويز معالج خود عمل كنيد، بعلاوه:

• دخانيات استعمال نكنيد و از دود دخانيات ديگران نيز دوري كنيد.

• از محرك هاي شيميايي بپرهيزيد.

• تا آنجا كه ممكن است به صداي خود استراحت بدهيد و از موقعيت هايي كه به صداي شما فشار مي آورند مثل فرياد زدن و تشويق كردن و رويداد هايي مثل مسابقات ورزشي دوري كنيد.

• زماني كه به استفاده از صداي خود نياز داريد، با راهنمايي پزشك معالج خود از داروهاي ضد درد و اسپري هاي گلو استفاده كنيد.

سرطان حنجره

سرطان حنجره چيست ؟

سرطان حنجره ( جعبه صدا ) بيماری است که در آن سلولهای سرطانی ( بدخيم ) در بافتهای حنجره يافت می شوند . حنجره راه عبوری کوتاه شبيه يک مثلث است که درست زيرحلق و در ناحيه گردن قرار گرفته است . حلق لوله ای تو خالی بطول 5 اينچ است که از پشت بينی شروع شده و به سمت پايين تا ناحيه گردن پيش می رود تا اينکه به مری برسد . مری لوله ای است که به سمت معده می رود . هوا از طريق حلق و سپس حنجره به نای ( تراشه ) رسيده و از آنجا به ريه ها می رود . غذا از طريق حلق وارد مری می شود . حنجره در بالای خود دارای يک تکه بافت کوچک است که اپی گلوت ناميده می شود . اين عضو مانع ورود غذا به راههای هوايی می گردد .

حنجره دارای طنابهای صوتی است که امواج صدا را هنگاميکه هوا در برابر آنها به جريان می افتد توليد و مرتعش می کنند ِ بازتاب اين امواج از طريق حلق ِ دهان و بينی منجر به توليد صدای شخص می گردد . عضلات موجود در حلق ِ صورت ِ زبان و لبها به مردم در بيان کلمات قابل فهم کمک می کند .

سه قست اصلی در حنجره وجود دارد : گلوت ( بخش ميانی حنجره که طنابهای صوتی درآنجا واقع شده اند )

سوپرا گلوت ( بافت بالای گلوت ) و ساب گلوت ( بافت پايين گلوت ) . ساب گلوت به نای متصل است و هوا را از اين طريق به ريه ها می رساند .

سرطان حنجره اکثراً در افراد سيگاری ديده می شود . اگر فردی به اين بيماری مبتلا است و سيگار می کشد بايد هرچه زودتر مصرف سيگار را قطع نمايد .

درصورت وجود علائم باليني زير بايد هرچه سريعتر به پزشک مراجعه نمود : گلودردی که خوب نمی شود ، درد بهنگام بلع ، تغيير و ياخشونت صدا ، درد گوش و يا وجود غده در گردن . اگر چنين علائمی وجود داشته باشد ، پزشک با قرار دادن يک لوله در گلوی بيمار که يک چراغ مخصوص نيز در انتهای آن وجود دارد . به معاينه حنجره می پردازد . اين عمل لارنگوسکوپی ناميده می شود . درصورتيکه پزشک بهنگام معاينه به بافتی غير طبيعی برخورد نمايد ِ تکه ای از آن بافت را برداشته و در زير ميکروسکوپ به مطالعه آن می پردازد تا ببيند که آيا سلولهای سرطانی در بافت مورد نظر وجود دارد يا خير ؟ این روش نمونه برداری ( بيوپسی ) ناميده می شود. همچنين پزشک برای بررسی احتمال وجود غده به لمس گلو و گردن می پردازد .

شانس بهبودی بيمار ( پيش آگهی ) به محل استقرار سرطان در حنجره ِ اينکه آيا سرطانها تنها در حنجره وجود دارد و يا به بافتهای ديگر پخش شده است ( مرحله بيماری ) و وضعيت عمومی سلامت بيمار بستگی دارد.

اطلاعات مربوط به مرحله بندی بيماری:

مرحله بندی سرطان حنجره : زمانی که پی بوجود سرطان حنجره برده ميشود ِ آزمايشهای متعددی برای پی بردن به اين نکته که آيا سلولهای سرطانی به نواحی ديگر بدن دست اندازی کرده اند يا خير انجام می شود . اين روش مرحله بندی بيماری ناميده می شود ِ يک پزشک برای انتخاب درمان مناسب بايد از مرحله ای که بيماری در آن واقع است آگاهی داشته باشد ِ در سرطان حنجره تعاريف مربوط به مراحل ابتدايی به نقطه ای که سرطان از آنجا آغاز شده است بستگی دارد . مرحله بندی زير برای سرطان حنجره بکار برده می شود .

مرحله اول ( I ) : سرطان تنها در همان ناحيه ای که شروع شده است قرار دارد و به گره های لنفاوی همان ناحيه و يا نواحی دورتر بدن دست اندازی نکرده است . ( گره های لنفی اندامهای لوبيايی شکل کوچکی هستند که در سرتاسر بدن وجود داشته و توليد و حفظ سلولهای مبارز با بيماريهای عفونی را بر عهده دارند ) . تعريف دقيق مرحله يک به نقطه شروع سرطان بستگی دارد :

سوپرا گلوت : سرطان تنها در ناحيه سوپرا گلوت قرار داشته و طنابهای صوتی می توانند بطور طبيعی حرکت کنند .

گلوت : سرطان تنها در طنابهای صوتی قرار داشته و اين طنابها می توانند بطور طبيعی حرکت کنند .

ساب گلوت : سرطان به خارج از ساب گلوت پيشرفت نکرده است .

مرحله دوم ( II ) : سرطان تنها در حنجره وجود داشته و به گره های لنفاوی همان ناحيه و يا نواحی دورتر بدن پيشرفت نکرده است . تعريف دقيق اين مرحله مطابق زير به نقطه شروع سرطان بستگی دارد :

سوپرا گلوت : سرطان در بيش از يک ناحيه از سوپرا گلوت وجود دارد ولی طنابهای صوتی می توانند آزاد و بطور طبيعی حرکت کنند . گلوت : سرطان ِ سوپرا گلوت باساب گلوت و يا هر دو منتشر شده است . طنابهای صوتی ممکن است بطور طبيعی حرکت کنند يا نکنند .

ساب گلوت : سرطان ِ طنابهای صوتی را در گير کرده است ولی ممکن است طنابهای صوتی بطور طبيعی حرکت کنند يا نکنند .

مرحله سوم ( III ) : هر یک ازموارد زير در اين مرحله صدق می کند :

سرطان به بافتهای اطراف حنجره نظير حلق و يا بافتهای گردن انتشار پيدا کرده است ِ گره های لنفاوی ناحيه ای ممکن است حاوی سرطان باشند يا نباشند .

سرطان به یک گره لنفی در همان سمت گردن انتشار يافته و اندازه گره لنفاوی از 3 سانتی متر بيشتر نمی باشد ( تنها کمی بيش از يک inch )

مرحله چهارم ( IV ) : هریک از موارد زير ممکن است صادق باشد :

• سرطان به بافتهای اطراف حنجره نظير حلق و يا بافتهای گردن انتشار پيدا کرده است ِ گره های لنفاوی ناحيه ای ممکن است حاوی سرطان باشند يا نباشند .

• سرطان به بيش از يک گره لنفاوی در همان سمت گردن منتشر شده و باعث بروز سرطان در آنها گشته است . و يا به گره های لنفاوی يک يا هر دو طرف گردن منتشر شده و اندازه گره ها بيش از 6 سانتی متر می باشد ( بيش از 2 اينچ )

• سرطان به قسمتهای ديگر بدن دست اندازی نموده است .

عود بیماری : منظور از عود بيماری باز گشت مجدد آن بعد از درمان می باشد . محل بازگشت می تواند حنجره و يا هر قسمت ديگر بدن باشد .

نگاهی اجمالی به روشهای درمانی: چگونه سرطان حنجره درمان میشود ؟

درمانهايی برای بيماران مبتلا به سرطان حنجره وجود دارد . 3 نوع درمان مورد استفاده واقع می شود :

• پرتو درمانی ( با استفاده از مقادير بالای اشعه ايکس و ياساير پرتوهای پر انرژی برای کشتن سلولهای سرطانی )

• جراحی ( خارج کردن سرطان )

• شيمی درمانی ( با استفاده از داروهايی که باعث از بين رفتن سلولهای سرطانی می شوند ) .

پرتو درمانی با استفاده از اشعه ايکس برای کشتن سلولهای سرطانی و کوچک کردن تومور انجام می شود . تابش پرتو ها بوسيله دستگاهی که خارج بدن قرار دارد ( پرتو درمانی خارجی ) و يا با استفاده از مواد پرتوزايی که راديوايزوتوپ ) بوسيله لوله های پلاستيکی نازک درمحل استفرار سلولهای سرطانی قرار ميگيرند ( پرتو درمانی داخلی ) انجام می شود .

پرتو درمانی خارجی به غده تيروئيد و هيپوفيز ممکن است باعث تغيير عملکرد غده تيروئيد شود لذا ممکن است پزشک برای اطمينان از عملکرد مناسب غده تيروئيد ِ قبل و بعد از پرتو درمانی آزمايشاتی را از تيروئيد بعمل آورد . درحال حاضر پرتو درمانی بهمراه تجويز داروهايی که باعث حساسيت بيشتر سلولهای سرطانی به تابش امواج می شود بعنوان يک روش درمانی تحت مطالعه می باشد . همچنين پرتو درمانی بصورت چند نوبت در روز با دوز کم هم از ديگر روشهای در حال مطالعه می باشد در صورتيکه مصرف سيگار قبل از شروع پرتودرمانی متوقف شود نتيجه بهتری از نظر افزايش طول عمر در پی خواهد داشت جراح ممکن است توده سرطانی و بخشی از حنجره را با يکی از روشهای زير بردارد :

• کورد کتومی ( cordec tomy ) برای برداشتن طناب صوتی

• سوپراگلوتيک لارنژکتومی ( Supraglottic laryngectomy ) برای برداشتن فقط سوپراگلوت

• partial or hemilaryngectomy : برای برداشتن فقط قسمتی از حنجره

• لارنژکتومی توتال ( total laryngectomy ) : برای برداشتن کل حنجره . در اين روش سوراخی در جلوی گردن ايجاد می شود تا بيمار بتواند به راحتی نفس بکشد . به اين عمل تراکئوستومی می گويند ِ اگر سرطان به گره های لنفی سرايت کرده باشد اين گره ها نيز برداشته می شوند .

• استفاده از جراحی ليزر برای سرطانهای در مراحل ابتدايی در مرحله پژوهش می باشد ِ در عمل جراحی از ليزر يک رشته نور باريک و فشرده برای برش سرطان مورد استفاده قرار می گيرد .

در شيمی درمانی از داروهايی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را نابود می کنند ِ شيمی درمانی ممکن است بصورت تجويز قرص ِ تزريق عضلانی و يا تزريق داخل وريدی انجام شود ِ شيمی درمانی يک درمان فراگير ( سيستميک) است زيرا دارو وارد خون شده ِ در تمام بدن سير می کند و می تواند سلولهای سرطانی را در هر جای بدن نابود کند .

بيماران مبتلا به سرطان حنجره استعداد بيشتری برای ابتلا به ساير سرطانهای سروگردن دارند . در حال حاضر مطالعات پژوهشی روی داروهای شيمی درمانی درحال انجام است که آيا می توانند جلوی سرطانهای ثانويه دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری را بگيرند ؟

از آنجاييکه حنجره در فرايند تنفس و صحبت کردن کمک می کند بيمار ممکن است بعلت عوارض سرطان و درمان آن نيازمند کمک باشد ِ بيمار ممکن است نياز داشته باشد تا راه جديدی را برای صحبت کردن پيدا کند و حتی از وسايل کمکی مخصوص جهت حرف زدن استفاده نمايد . لذا پزشک معالج بيمار مبتلا به سرطان حنجره با پزشکان متخصص در رشته های ديگر جهت اتخاذ بهترين روش درمانی مشاوره می کند . پرسنل پزشکی مجرب می توانند به بهبود بيمار و آموزش روشهای جديد خوردن و صحبت کردن کمک نمايند .

درمان بر اساس مرحله بيماری

درمان سرطان حنجره به محل سرطان در حنجره ِ اسقرار بيماری ِ سن بيمار وضعيت کلی سلامت بيمار بستگی دارد . ممکن است از روشهای درمانی استاندارد بخاطر اينکه موثر بودن آنها در مطالعات گذشته ثابت شده است استفاده نمود و يا اينکه روشهای درمانی استاندارد بعلت عوارض زياد در همه بيماران موثر نباشد و بهمين علت است که از آزمونهای بالينی برای يافتن راه حل بهتر استفاده می کنند :

مرحله اول ( I ) سرطان حنجره : نوع درمان به محل سرطان در حنجره بستگی دارد :

اگر سرطان در ناحیه سوپرا گلوت باشد درمان يکی از موارد زير خواهد بود :

1- پرتو درمانی خارجی

2- جراحی برای برداشتن سوپرا گلوت ( Supraglottic laryngetomy )

3- جراحی برای برداشتن حنجره ( total laryngectomy )

اگر سرطان در ناحيه گلوت باشد درمان يکی از موارد زير خواهد بود :

1- پرتودرمانی

2- جراحی برای برداشتن طناب صوتی ( cordectomy )

3- جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره ( hemilaryngectomy )

4- جراحی ليزر

اگر سرطان در ناحيه ساب گلوت باشد درمان احتمالا پرتو درمانی خواهد بود و در برخی بيماران ممکن است از جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره استفاده کرد ( hemilaryngectomy ).

مرحله دوم ( II ) سرطان حنجره : انتخاب روش درمانی به محل استقرار سرطان در حنجره بستگی دارد .

اگر سرطان در ناحيه سوپرا گلوت باشد درمان يکی از موارد زير خواهد بود :

1- پرتودرمانی خارجی.

2- جراحی برای برداشتن سوپرا گلوت ( Supraglotic laryngectomy ) يا کل حنجره ( laryngectomy ).

3- پرتو درمانی ممکن است بعد از جراحی تجويز شود .

4- تجويز چندين نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پايين.

5- شيمی درمانی برای جلوگيری از بوجود آمدن سرطانهای ثانويه در دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری.

اگر سرطان درناحيه گلوت باشد درمان يکی از موارد زير خواهد بود :

1- پرتودرمانی.

2- جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره ( hemilaryngectomy ).

3- تجويز چند ين نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پايين.

4- شيمی درمانی برای جلوگيری از بوجود آمدن سرطانهای ثانويه در دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری.

اگر سرطان در ناحيه ساب گلوت باشد درمان يکی از موارد زير خواهد بود :

1- پرتو درمانی.

2- جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره ( hemilaryngectomy ).

3- تجويز چندين نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پايين.

4- شيمی درمانی برای جلوگيری از بروز سرطانهای ثانویه در دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری.

مرحله سوم ( III ) سرطان حنجره : نحوه درمان به محل استقرار سرطان در حنجره بستگی دارد .

اگر سرطان در ناحیه سوپرا گلوت باشد درمان يکی از موارد زير خواهد بود :

1- جراحی برای برداشتن سرطان با يا بدون پرتو درمانی.

2- پرتو درمانی : در صورتیکه توده سرطانی در تنيجه پرتو درمانی کوچک نشد ممکن است به عمل جراحی برای برداشتن حنجره نياز باشد ( laryngectomy ).

3- تجويز چندين نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پايين.

4- شيمی درمانی و متعاقب آن پرتو درمانی و يا ترکيب همزمان شيمی درمانی و پرتو درمانی : در صورتيکه اين روش منجر به کوچک شدن سرطان نشود ممکن است به عمل جراحی حنجره نياز شود .

5- استفاده از داروهای شيمی درمانی که باعث افزايش حساسيت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

6- شيمی درمانی برای جلوگيری از بروز سرطانهای ثانويه در دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری.

اگر سرطان در ناحيه ساب گلوت باشد يکی از روشهای درمانی زير مورد استفاده قرار می گيرد :

1- جراحی برای برداشتن حنجره ( total laryngectomy ) ِ مقداری از بافت اطراف آن ِ غده تيروئيد ( با حفظ غدد پاراتيروئيد که نزديک غده تيروئيد قرار دارند ) و گره های لنفاوی گردن ِ معمولا بعد از عمل جراحی پرتو درمانی انجام می شود .

2- پرتو درمانی در صورتيکه بيمار به هر علت کانديد عمل جراحی نباشد.

3- تجويز چندين نوبت در روز پرتو درمانی با دوز پايين.

4- استفاده از داروهای شيمی درمانی که باعث افزايش حساسيت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

5- شيمی درمانی برای جلوگيری از بروز سرطانهای ثانويه در دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری

مرحله چهارم ( IV ) سرطان حنجره : انتخاب نوع درمان به محل استقرار سرطان بستگی دارد .

اگر سرطان در ناحيه سوپرا گلوت باشد يکی از روشهای درمانی زير بکار می رود :

1- جراحی برای برداشتن حنجره و متعاقب آن پرتو درمانی.

2- پرتو درمانی : در صورتيکه منجر به کوچک شدن توده سرطانی شود ممکن است بيمار به عمل جراحی برداشت حنجره نياز پيدا کند.

3- تجويز چندين نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پايين.

4- شيمی درمانی و متعاقب آن پرتو درمانی و يا تجويز همزمان اين دو : در صورتيکه اين روش باعث کوچک شدن توده سرطانی نشود ممکن است به عمل جراحی برداشت حنجره نياز شود .

5- شيمی درمانی با استفاده از داروهايی که منجر به افزايش حساسيت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

6- شيمی درمانی برای جلوگيری از بروز سرطانهای ثانويه در دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی ومری.

اگر سرطان در ناحيه گلوت باشد درمان يکی از موارد زير خواهد بود :

1- برداشت کل حنجره و متعاقب آن پرتو درمانی.

2- پرتو درمانی اگر منجر به کوچک شدن توده سرطانی نشود ممکن است بيمار به عمل جراحی برداشت حنجره نياز پيدا کند .

3- تجويز پرتو درمانی با دوز پايين چندين بار در روز.

4- شيمی درمانی و متعاقب آن پرتو درمانی و يا ترکيب همزمان اين دو : در صورتيکه منجر به کوچک شدن توده سرطانی نشود ممکن است به عمل جراحی برداشت حنجره نياز شود.

5- شيمی درمانی با استفاده از داروهايی که منجر به افزايش حساسيت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

6- شيمی درمانی برای جلوگيری از بروز سرطانهای ثانويه در دهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری.

اگر سرطان در ناحيه ساب گلوت باشد يکی از روشهای درمانی زير بکار برده می شود :

1- عمل جراحی برداشت تمام حنجره و غده تيروئيد و برداشتن قسمتی از بافت اطراف حنجره و غدد لنفاوی گردن . معمولا بعد از عمل جراحی پرتو درمانی انجام می شود .

2- پرتو درمانی : در صورتيکه بيمار به هر علت کانديد عمل جراحی نباشد . روشهای جديد در دست مطالعه ای وجود دارد که در آنها پرتو درمانی و داروهای شيمی درمانی برای افزايش حساسيت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی ِ مورد استفاده قرار می گيرد .

3- تجويز چندين نوبت در روز پرتو درمانی با دوز پايين

4- ترکيب همزمان شيمی درمانی و پرتو درمانی با دوز پايين

5- شيمی درمانی با داروهايی که منجر به افزايش حساسيت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

6- شيمی درمانی برای جلوگيری از بروز سرطانهای ثانويه د ردهان ِ گلو ِ نای ِ بينی و مری

عود سرطان حنجره

انتخاب درمان در سرطان راجعه به نوع درمانی بستگی دارد که بيمار طی اولين بار ابتلاء به سرطان حنجره دريافت نموده بود .

اگر بيمار قبلا فقط تحت عمل جراحی قرار گرفته است اين بار نيز ممکن است تحت عمل جراحی ديگه و يا پرتو درمانی قرار بگيرد ِ اگر بيمار قبلا فقط پرتو درمانی گرفته است ِ يک دوره پرتو درمانی ديگر و يا عمل جراحی بايد برای او در نظر گرفت ِ اگر عمل جراحی و يا پرتو درمانی موفقيت آميز نبود بايد از شيمی درمانی برای تخفيف علائم استفاده نمود.